ေရာဂါကို လိုခ်င္ေသာ လူ၊ ေရာဂါကို ျဖစ္ေစလိုေသာ လူ၊ ေလာကတြင္ ရွိသည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ မထင္ပါ။ ေရာဂါ ခံစားရသည့္အခါတြင္ ေ၀ဒနာျပင္းထန္သည့္အေလ်ာက္ ခံစားရခက္လွပါသည္။ တစာစာ၊ တက်ီက်ီ ေအာ္ေနရပါသည္။ ဘယ္သူ မျပဳ၊ မိမိမွဳ လို႔ ေျပာသလိုပဲ မိမိတို႔၏ အေနအထိုင္ အစားအေသာက္သည္ မိမိ၏ ကိုယ္ခႏၶာကို ထင္ဟပ္ေပၚလြင္ေစပါသည္။ လူတေယာက္၏ ကိုယ္ခႏၶာကို ေလ့လာၾကည့္ရွဳျခင္းျဖင့္ ထိုသူ၏ အေနအထိုင္ အစားအေသာက္ပံုစံကို ပ်မ္းမွ် ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါသည္။
ေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္သည့္အခါတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေဆး၀ါးကုသမွဳတမ်ိဳးတည္းကို အားကိုးတတ္ၾကပါသည္။ ထိုသို႔ ေဆး၀ါးကုသမွဳခံယူျခင္းအျပင္ ကိုယ္၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ လို႔ဆိုသည္ ထိုေလးမ်ိဳးတို႔ကိုလည္း မွ်တေအာင္ ျပဳျပင္ေပးဖို႔လိုအပ္ပါသည္။ ကိုယ္ခႏၶာကို သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ ေနရမည္၊ လိုအပ္သလို ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္ျခင္း၊ အနားယူျခင္း စသည္တို႔ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ စိတ္ကို သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္၊ ႏူးညံ့ေနေအာင္ ဘာသာတရားကိုင္းရိွဳင္းျခင္း၊ လိုအပ္သလို စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ထားျခင္း၊ အနားယူျခင္း စသည္တို႔ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ ကိုယ္၊ စိတ္ ႏွစ္ပါး သက္ေတာင့္သက္သာရွိေစရန္ က်န္းမာေစရန္အတြက္ အပူအေအး ရာသီဥတုမွ်တေအာင္ ေနထိုင္တတ္ရသည္။ ကိုယ္ခႏၶာ သန္စြမ္းက်န္းမာေစရန္အတြက္ အာဟာရ မွ်တေအာင္ မွီ၀ဲရသည္၊ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အစာကိုလည္း သင့္ေတာ္သလို မွီ၀ဲတတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။
ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ ပိုမိုထိေရာက္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာ အဓိက အေၾကာင္းရင္း သံုးမ်ိဳးကို ကြ်န္ေတာ္ စဥ္းစားမိခဲ့ပါသည္။ ထိုသံုးမ်ိဳးမွာ
၁။ က်န္းမာေရး အသိ နည္းပါးလြန္းျခင္း
၂။ ပ်င္းရိလြန္းျခင္း
၃။ ႏွေျမာတြန္႔တို ကပ္စီးနည္းလြန္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုသံုးမ်ိဳးကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ အမွန္တကယ္ ေရွာင္ရွားသင့္ပါသည္။
အနာျဖစ္ေၾကာင္း ၈ ပါး ရွိသည္ဟု ဗုဒၶစာေပမွ မွတ္သားခဲ့ပါသည္။
၁။ ေလေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ
၂။ သည္းေျခေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ
၃။ သလိပ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ
၄။ သႏၷိပါတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ (လူစု လူေ၀းမွ ကူးစက္နာ)
၅။ ဥတုေဖာက္ျပန္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ
၆။ ေဘာဇဥ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ
၇။ သူတပါးလံု႔လေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ
ဂ။ ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာ တို႔ျဖစ္ပါသည္။
